Depresja u osób w podeszłym wieku
Depresja u osób w podeszłym wieku
depresja objawy przyczyny senior psycholog legionowo

Depresja może dotyczyć każdego – nie ma przedziału wiekowego, w którym może się rozwinąć. Choroba ta dotyka nastolatków i dorosłych, również osoby w podeszłym wieku. Jak wygląda depresja u seniorów i co może ją wywołać? O czym należy pamiętać?

Autorka: Julia Kamińska, psycholog

Depresja – choroba cywilizacyjna

Depresja jest jedną z chorób cywilizacyjnych XXI wieku. Co to oznacza? Występuje na całym świecie, zarówno w krajach rozwiniętych, jak i tych rozwijających się. Według raportu przeprowadzonego przez WHO (World Health Organization) w 2017 roku, najwięcej osób, bo aż 56,6 mln (4,5% indyjskiego społeczeństwa), choruje na nią w Indiach. Drugie miejsce zajmują Chiny, trzecie – Stany Zjednoczone. Dane dotyczące Europy są jeszcze bardziej niepokojące. Najwięcej osób zmaga się z depresją na Ukrainie – 2,8 mln, co stanowi 6,3% ukraińskiego społeczeństwa. Tym samym Ukraina jest krajem z najwyższym na świecie odsetkiem osób zmagających się z tą chorobą. Sytuacja w Polsce też nie napawa optymizmem – na depresję choruje 5,1% społeczeństwa, co oznacza, że problem dotyczy aż 1,8 mln ludzi.

O ile dużo się mówi o depresji wśród dorosłych i młodzieży, głównie za sprawą social mediów i kampanii informacyjnych, o tyle o depresji występującej u najstarszej części pokolenia niewiele. A szkoda, ponieważ według badań przeprowadzonych przez PolSenior2 w latach 2016-2020, objawy depresji wystąpiły aż u 26% badanych. Raport ten bazuje na grupie prawie 6 tysięcy osób między 60. a 106. rokiem życia.

Czynniki ryzyka - co może sprzyjać wystąpieniu depresji?

Czynniki mogące powodować zaburzenia nastroju, jakim jest m.in. depresja, są podobne we wszystkich grupach wiekowych. Wśród nich można wskazać:

  • utratę bliskiej osoby,
  • rozwód,
  • kryzysy rodzinne i małżeńskie,
  • utrata pracy i bezrobocie,
  • niesprzyjające, krytyczne środowisko rodzinne,
  • w przypadku kobiet posiadanie, co najmniej 3 dzieci poniżej 14. roku życia,
  • występowanie zaburzeń nastroju lub prób samobójczych w rodzinie

Depresja może być również wynikiem czynników biologicznych takich, jak:

  • operacje i urazy głowy,
  • zażywanie niektórych leków,
  • występowanie chorób przemiany materii,
  • okres okołoporodowy i poród oraz przekwitanie.

Objawy depresji

Jak rozpoznać objawy depresji? Choroba ta wiąże się z obniżonym nastrojem i utratą zadowolenia z życia. Rzeczy, które wcześniej sprawiały radość przestają cieszyć. W kontekście depresji ważny jest jednak czas występowania obniżonego nastroju – stan ten musi trwać, co najmniej 2 tygodnie. Wszyscy miewają gorsze chwile, gdy nie są w pełni zadowoleni ze swojego życia i odczuwają smutek, nie musi to od razu oznaczać depresji.

Można wskazać także szereg innych objawów depresji:

  • utrwalone zaburzenia snu (problemy z zasypianiem, częste wybudzanie się w nocy, o wiele wcześniejsze niż zazwyczaj budzenie się, nietypowo krótki bądź długi czas snu);
  • brak energii, zmniejszenie aktywność (występująca męczliwość nawet po niewielkim wysiłku, spowolnienie psychoruchowe);
  • obniżony apetyt, spadek masy ciała, zmniejszenie lub utrata libido;
  • niskie poczucie własnej wartości, mniejsza pewność siebie;
  • obniżona zdolność do odczuwania różnorodnych emocji, stępienie emocjonalne;
  • zaburzenia koncentracji i pamięci;
  • myśli rezygnacyjne oraz samobójcze.

Depresja u seniorów

Nietrudno wywnioskować, że osoby starsze są częściej narażone na występowanie wyżej wymienionych czynników ryzyka depresji. (Z pominięciem sytuacji wojen, katastrof, patologii rodzinnych). W podeszłym wieku grono naszych bliskich i znajomych jest nieco okrojone. Osoby starsze mniej aktywnie biorą udział w życiu społecznym. Wraz z wiekiem częściej spotykamy się też ze śmiercią spowodowaną starością – odchodzą małżonkowie, bliscy i znajomi ze szkolnych lat. Sytuacja ta niewątpliwie może być przyczyną obniżenia nastroju.

Dodatkowo, seniorzy są bardziej narażeni na czynniki biologiczne, które wzmagają zaburzenia depresyjne. Wszelkiego rodzaju urazy głowy, udary, choroby neurodegeneracyjne czy demencja, choroba Parkinsona i Alzheimera, są powszechniejsze u osób starszych. Choroby te są spowodowane zmianami strukturalnymi mózgu, np. w przypadku choroby Parkinsona, występuje niedobór wydzielania dopaminy, która też jest powiązana z występowaniem depresji. Hormon ten odpowiada za motywacje do działania, a tej osobom w depresji brak.

Co więcej, starsze osoby często chorują na wiele schorzeń, z tego też względu muszą przyjmować dużą ilość leków. Niektóre z nich, mogą również wpływać na działanie neuroprzekaźników w mózgu, które biorą udział w regulacji emocji, takich jak np. odczuwanie smutku.

Jak pomóc osobie z depresją?

Podsumowując, depresja jest poważną chorobą, która może dotknąć wszystkich, również tych najstarszych. Bardzo ważne jest, aby zwiększać świadomość na temat tej choroby, jej objawów i możliwości leczenia. Jest to szczególnie ważne w przypadku seniorów, którzy jak przedstawiono, są często narażeni na czynniki wystąpienia zaburzeń nastroju. Co więcej, na temat zdrowia psychicznego mówi się relatywnie od niedawna, duża część seniorów nie wie, czym zajmuje się psycholog, psychoterapeuta czy psychiatra.

Spora część starszych osób ma również mylne przekonania na temat pracy psychologa. Często według nich jest to osoba, która może wystawić nieistniejące „żółte papiery”, bądź „naszprycować” lekami. Stąd też pojawia się opór i lęk przed wizytą u specjalisty. W takiej sytuacji warto rozmawiać i tłumaczyć, jak wygląda terapia i w jaki sposób może pomóc. Warto umówić bliskiego na wizytę u specjalisty, zamiast czekać biernie na poprawę sytuacji. Ważna jest też bliskość i wsparcie, pomoc w codziennych obowiązkach oraz pełna gotowość do działania w sytuacji kryzysowej.

Piątki z psychologią - spotkania dla miłośników psychologii w każdym wieku
Piątki z psychologią - spotkania dla miłośników psychologii w każdym wieku

Piątki z psychologią - spotkania dla pasjonatów psychologii w każdym wieku

Zapraszamy wszystkich pasjonatów psychologii na nasz cykl ”Piątki z psychologią” w Okay Psycholodzy i Terapeuci”!
 
”Piątki z psychologią” to spotkania stworzone z myślą o młodzieży i dorosłych, którzy:
– interesują się psychologią
– chcą poznać przyczyny ludzkich zachowań i ich motywacje
– pragną lepiej rozpoznawać swoje emocje i ich źródła
– marzą o pracy psychologa/psychoterapeuty
– chcą poszerzyć swoją świadomość na temat zaburzeń psychicznych
 
Zajęcia prowadzone będą przez specjalistów naszej poradni.

O czym będziemy rozmawiać?

Przygotowaliśmy dla Was następujące tematy:
 
26 listopada – Czym jest trauma? Jak wygląda praca psychotraumatologa?
Spotkanie poprowadzi Maja Pisarek – psycholożka, psychotraumatolożka, założycielka Okay.
3 grudnia – Mózg a zachowanie – Za jakie funkcje odpowiada mózg? Czy w mózgu są miejsca, które odpowiadają za konkretne funkcje? Co wiemy na temat neurologicznych podstaw zachowania?
Spotkanie poprowadzi Zuzanna Kamińska – psycholożka ze specjalnością neuropsychologia.
10 grudnia – Ataki paniki – czym są, jakie mają źródła, jak sobie z nimi radzić lub jak pomóc innym?
Spotkanie poprowadzi Paula Włodarczyk – psycholożka, psychotraumatolożka, surdopedagożka.
17 grudnia – Mózg zaburzony – Co może się wydarzyć, jeżeli mózg zostanie uszkodzony? W jaki sposób może dojść do zaburzeń jego funkcjonowania? Z czym wiążą się one w praktyce? Co to jest rehabilitacja neuropsychologiczna? Czym jest neuropsychiatria?
Spotkanie poprowadzi Zuzanna Kamińska – psycholożka ze specjalnością neuropsychologia.
14 stycznia – Czym jest uzależnienie? Jak powstaje, czy ma swoje źródła? Jak leczymy uzależnienie?
Spotkanie poprowadzi Marek Markowski – psycholog i terapeuta uzależnień.
21 stycznia – Autyzm, zespół Aspergera – jak rozpoznać? Czym się charakteryzuje?
Spotkanie poprowadzi Paula Włodarczyk – psycholożka, psychotraumatolożka, surdopedagożka.
28 stycznia – ABC wiedzy o depresji
Spotkanie poprowadzi Maja Pisarek – psycholożka, psychotraumatolożka, założycielka Okay.

Więcej szczegółów

Każde spotkanie z naszym specjalistą będzie trwać półtorej godziny. W trakcie spotkania czas podzielony będzie na wykład, ćwiczenia oraz pytania uczestników.
 
Koszt wstępu na jedne zajęcia – 50 zł
Przy zakupie jednorazowo 5 spotkań, 6 spotkanie gratis.
 
Spotkania będą prowadzone w Poradni Okay Psycholodzy i Terapeuci w Legionowie, przy ulicy Warszawskiej 57.
 
Zapraszamy na spotkania osoby powyżej 15 r. ż.
 
Spotykamy się w piątki 18:00-19:30.
  
Zapisy telefoniczne 608 622 013 lub online