Introwersję postrzegamy w ujęciu wymiaru introwersja-ekstrawersja. Mieści on w sobie szeroki zakres natężenia cech i charakterystyk, które odzwierciedlają złożoność tego pojęcia. Pojawia się jednak pytanie: kim właściwie jest introwertyk, a kim nie jest? Czy introwertyzm wiąże się z izolacją społeczną i unikaniem konfrontacji?
Autorka: Barbara Piwek, psycholog
Popularny obraz introwertyka – czy wszystko jest prawdą?
Obraz introwertyka, pojawiający się często w książkach czy filmach, po które sięgamy, pokazuje nam go zwykle, jako osobę skrajnie nieśmiałą i wycofaną. Chętnie zestawiając ją także z emanującym energią ekstrawertykiem. Rzeczywistość pokazuje nam jednak, że przyjęcie tak czarno-białej optyki po prostu się nie sprawdza. Introwersja-ekstrawersja w ramach modelu osobowości zwanego Wielką Piątką (z ang. Big Five) to kontinuum, które posiada nie tylko dwa skrajne końce, ale pokrywa też wszystko to, co znajduje się pomiędzy.
Kto to introwertyk? - introwertyk a ekstrawertyk
To, co pozwoli nam lepiej zrozumieć różnice pomiędzy introwertykiem a ekstrawertykiem to sposób reagowania na bodźce z otaczającego świata. Według psychologa Hansa Eysencka osoby introwertyczne funkcjonują generalnie na wyższym stopniu pobudzenia, przez co silniej odpowiadają na sygnały płynące z zewnątrz. Z tego powodu czas spędzony wyłącznie we własnym towarzystwie wydaje się nie tylko przyjemny, ale i cenny, ponieważ pozwala na odzyskanie energii.
Dr Jennifer Kahnweiler ujmuje introwertyzm tak: „to jak ładowanie baterii, później można wrócić do świata i tworzyć naprawdę piękne relacje z innymi”. Osoby mieszczące się bliżej bieguna introwertyzmu są zwykle bardziej ciche, zdystansowane i unikają działania pod wpływem impulsu. Niekiedy inni ludzie, współpracownicy, koledzy i koleżanki ze szkoły lub studiów, mogą odebrać taką osobę, jako chłodną lub nawet niesympatyczną. Trzeba pamiętać o tym, że może wynikać to jedynie z faktu odczuwania presji zachowywania się w określony sposób w danej sytuacji społecznej. Wpasowania się w ramy, które powodują u introwertyka uczucie dyskomfortu.
Introwertyzm – prawdy i mity
Posiadanie cech introwertycznych nie oznacza braku relacji, a jedynie prowadzenie ich w swoistej, odpowiedniej dla siebie formie. Błędnym założeniem byłoby stwierdzenie, że introwertyk to osoba, która generalnie nie lubi kontaktów z innymi ludźmi, stroni od rozmów i skupia się na sobie. Dla introwertyka przebywanie w dużym skupisku ludzi, na przykład na koncercie lub podczas hucznego przyjęcia, nie będzie najbardziej komfortową sytuacją. Jednak rozmowa w małym gronie bądź z jedną osobą i w spokojnym otoczeniu jest czymś, od czego introwertyk nie będzie stronił.
Według badania Fernandeza i Cabello z 2015 roku istotnym czynnikiem w postrzeganym szczęściu introwertyków jest oceniana jakość posiadanych relacji. Bliskich relacji może być mniej, ale mogą być bardzo znaczące dla osoby i przynoszące jej dużo satysfakcji. Co więcej, introwertyk chętnie włączy się do rozmowy jeżeli uzna, że w danym momencie ma coś do powiedzenia. Nieśmiałość oraz lęk społeczny nie są przypisane do introwertyzmu, mogą u danej osoby wystąpić, jednak równie dobrze introwertyk może czerpać przyjemność z interakcji z innymi i nie obawiać się podejmowania kontaktu.
Nie tylko pojedyncze osoby, ale także grupy a nawet kultury wykazują tendencje w wymiarze introwersji i ekstrawersji. Na przykład w Stanach Zjednoczonych zachowania aprobowane społecznie, częściej chwalone i nagradzane posiadają znamiona ekstrawersji, podczas gdy w kulturze azjatyckiej, chociażby w Japonii, wzmacniane są te z drugiego krańca spektrum.
Kontinuum introwersja-ekstrawersja ma wiele odcieni i żaden z nich nie jest lepszy lub gorszy od pozostałych. Jego zalety oraz wady będą zależały od sytuacji i Twoich potrzeb w danej chwili. Natomiast lepsze rozumienie siebie, rozwój samouważności i przyglądanie się sobie pozwoli Ci na bardziej świadome działanie i czerpanie większego zadowolenia z życia.