Nigdy nie będę taka jak moja matka!
O transgeneracyjnym modelu przekazywania doświadczeń, przekonań i zachowań.
Któż z nas nie słyszał tego zdania? Nigdy nie będę taka czy taki, jak moi rodzice. Zrobię wszystko inaczej. Będę bardziej wyrozumiała, opiekuńcza, dam więcej swobody moim dzieciom. I nagle, po czterdziestu latach życia słyszymy od kogoś bliskiego – „zachowujesz się jak twoja matka!”. Co poszło nie tak?? Przecież wydawałoby się, że tyle pracy wkładałam w zaprzeczanie schematom i przyzwyczajeniom?
Ale jak nad tym zapanować, kiedy przekaz transpokoleniowy działa na poziomie ekspresji genów? Epigenetyka, nauka zajmująca się badaniem zmian w ekspresji genów nie wynikających z modyfikacji sekwencji w nici DNA , pokazuje nam coraz więcej dowodów na to, że z pokolenia na pokolenie podajemy sobie prezenty, których wcale nie chcemy podawać dalej, począwszy od chorób a skończywszy na przekonaniach. To tłumaczy, czemu dwójka dzieci z tych samych rodziców, tak znacząco różni się w swoich zachowaniach czy podatności na nałogi.
Gra terapeutyczna "Grunt to Korzenie"
Gra „Grunt to korzenie” oparta na teorii GeneratoinCode® pozwala przyjrzeć się bliżej takim przekazom, nazwać je i zdecydować, co z nimi zrobimy. Oczywiście, przecież wiemy, że nasza mama była nadopiekuńcza względem nas, a my, absolutnie nie jesteśmy nadopiekuńczy w stosunku do naszych dzieci. Ale szybko się okazuje, że do partnera już tak. Albo w ogóle nie pozwalamy się sobą zaopiekować, nawet, kiedy jest realna potrzeba. Na co dzień trudno to zobaczyć. W trakcie gry możemy przeanalizować, od którego momentu w naszej rodzinie widzimy takie zachowania, jaką funkcję kiedyś pełniły i czy nadal to zachowanie jest potrzebne.
Jakież jest zaskoczenie uczestników, kiedy odkrywają fakt, że nikt od nich nie oczekuje pewnego zachowania, a Ci mordują się z nim większość życia. Na przykład nasza potrzeba zaopiekowania się rodzicem. Przykład pani, która większość życia snuła plan budowy domu, w którym na starość będzie mieszkała mama. Kobieta była jedna z trójki rodzeństwa. Nikt z nią nie rozmawiał na temat tego, kto zajmie się mamą na stare lata. Nikt tego nie oczekiwał. Nawet sama mama. Wręcz przeciwnie, uznała, że w końcu będzie mogła zająć się sobą na emeryturze i nikt nie będzie jej organizował czasu. Przekonanie mojej pacjentki wzięło się z faktu, iż mama zajmowała się swoją mamą, a reszta rodzeństwa, to mężczyźni. Niezwykłe było jej zaskoczenie, że mama nie oczekuje, a wręcz nie życzy sobie poświęcania jej zbytniej uwagi. W trakcie spotkania okazało się też, że taka powinność opiekowania się rodzicem była przekazywana przez babcię (mamę w linii matki), oraz przez poprzednie pokolenia kobiet. Mama pacjentki od zawsze wiedziała, że nie chce tego przekazać swojej córce, ta jednak sama sobie wzięła taką powinność. Dzięki grze udało się to ujawnić i przerwać.
Jedna z uczestniczek grupowej terapii z grą doszła do tego, czemu nie umie wyrażać złości czy niezadowolenia względem bliskich osób. Karta, którą wylosowała dotyczyła tematu tabu, o którym nie mówi się w jej rodzinie. Nie umiała znaleźć niczego takiego, ale zdała sobie sprawę, że w ogólne nie wyraża się złości. Po kilku kolejnych pytaniach wyjaśniło się, że dwa pokolenia wcześniej doszło do kłótni między małżeństwem. Po tej kłótni para się rozstała. Nikt nie mówił tej kobiecie, że kłótnia oznacza rozstanie, ale tak właśnie zaczęła interpretować wyrażanie niezadowolenia – z rozstaniem i utratą bliskich. Z pokolenia na pokolenie taki niemy przekaz spowodował, że bojąc się, że bliscy ją opuszczą, nie mówiła im, że ją krzywdzą.
Cichy przekaz z pokolenia na pokolenie
Tak oto właśnie, w niezrozumieniu, cichym przekazie, pokolenie po pokoleniu dostajemy, zabieramy i przekazujemy dalej to, czego wcale nie chcemy. Jeśli masz ochotę przyjrzeć się bliżej swoim przekazom, zapraszam Cię do rozegrania ze mną rundki gry „Grunt to korzenie”. Ciekawe, czego jeszcze nie wiesz o sobie i o swoich przekonaniach ?
Maja Pisarek - psychotraumatolog
